પ્રેરણા પરિમલ
યોગીચરિતમ્ - ૨૯૦
મુંબઈ, તા. ૧૫-૭-૧૯૭૦
આજે નિયમની એકાદશી હતી. યોગીજી મહારાજે નાના-મોટા સૌને નિર્જળ ઉપવાસ આપ્યો હતો. ડૉ. દવેના બંને દીકરાઓ સ્વામીશ્રીનાં દર્શને આવ્યા. (આગલે દિવસે તેઓ આવેલા ત્યારે સ્વામીશ્રીએ તેમને ઉપવાસ કરવાની આજ્ઞા કરેલી.) એમના દાદા સાથે હતા. તેમણે સ્વામીશ્રીને વિનંતી કરી, 'બાપા ! આ છોકરાઓને આજે પરીક્ષા છે તો પાણી અગર દૂધ પીએ તો કેમ ?
સ્વામીશ્રીએ સાફ ના પાડી.
તેમણે બે-ત્રણ વાર પૂછી જોયું. પણ દરેક વખતે સ્વામીશ્રીએ ના જ પાડી અને કહ્યું, 'પાસ થઈ જશો. માંડ હડફેટમાં આવ્યા છો...' એમ કહી આશીર્વાદના થાપા આપી બંને છોકરાઓને નિર્જળ ઉપવાસ ચાલુ રખાવ્યો. આ બંને કિશોરો સ્વામીશ્રીના બહુ પરિચયમાં નહોતા.
વજુભાઈ શેઠે પણ સ્વામીશ્રીને પાણી પીવાની અરજ કરી, પણ સ્વામીશ્રીએ જરા પણ નમતું ન આપ્યું. છેવટે જ્યારે તેમણે ફરી ફરીને પૂછ્યું ત્યારે રાત્રે થોડું પાણી પાવાની સ્વામીશ્રીએ છૂટ આપી.
આફ્રિકાથી આવેલા સી. ટી. પટેલના ચિ. હરિકૃષ્ણને આજે તાવ જેવું હતું, અશક્તિ હતી. સંતોએ તેના વતી સ્વામીશ્રીને વિનંતી કરી, પણ સ્વામીશ્રીએ ના જ પાડી. પાછળથી તેને થોડી સાબુદાણાની ખીર લેવાની રજા આપી.
કુસુમથી પણ અતિ કોમળ સ્વામીશ્રી વ્રત ઉપવાસ કરવા-કરાવવામાં પથ્થરથી પણ અતિ કઠણ હતા.
- સાધુ ઈશ્વરચરણદાસ
Vachanamrut Gems 
Gadhadã I-55:
Reasons for a Wavering Resolve
Thereupon Muktãnand Swãmi asked, "Why is a person unable to maintain a steady resolve in worship, remembrance, and religious vows?"
Shriji Mahãrãj explained, "A person's resolve does not remain steady due to the influence of adverse places, times, actions and company. There are, in fact, three levels of this resolve: the highest, the intermediate and the lowest. If places, times, actions and company are extremely adverse, then even the highest resolve is dissolved. What, then, can be said of the intermediate and lowest levels of resolve?"
[Gadhadã I-55]