તા. 23-9-2010, સારંગપુર
સ્વામીશ્રી અમેરિકાના સાનહોઝે શહેરમાં હતા. અહીં મુલાકાત દરમ્યાન એક હરિભક્ત નાની બાળકીને તેડીને અજાણતાથી લઈ આવ્યા. જો કે કાર્યકરનું ધ્યાન જતાં જ એ બાળકીને ખસેડી લેવામાં આવી, પરંતુ સ્વામીશ્રીને શંકા ગઈ એટલે ત્યારપછી દવા લેવા માટે પાણી લેવાની પણ ના પાડી. સ્વામીશ્રીની પંચવર્તમાનની દૃઢતાનો આ પ્રસંગ નારાયણચરણ સ્વામીએ કહ્યો.
આત્મતૃપ્ત સ્વામીએ આ પ્રસંગ ઉપરથી પ્રેરણા મેળવવા માટે સ્વામીશ્રીને એક પ્રશ્ન પૂછ્યો : ‘બાપા ! આ પ્રસંગમાં આપને તો બાળકી અડી જ ન હતી, છતાં પણ આટલો બધો ખટકો, ફફડાટ આપે રાખ્યો ને છેવટ સુધી ઉપવાસ કરી લેવાનો આગ્રહ રાખ્યો, તો આટલો બધો આગ્રહ રાખવા પાછળ આપનો કયો વિચાર હતો ?’
સ્વામીશ્રીએ કહ્યું : “પરંપરાથી આ આગ્રહ રહેલો જ છે. ધન-સ્ત્રીનો ત્યાગ એ ત્યાગી માટેની મોટી આજ્ઞા છે, શ્રીજીમહારાજની આજ્ઞા છે. શાસ્ત્રીજી મહારાજને પણ આવા પ્રસંગો ઘણી વખત આવેલા, પણ મચક આપતા ન હતા. જોગી મહારાજનો પણ આગ્રહ. અમથું ફરક્યું હોય તો કહેશે - ‘આપણે ઉપવાસ કરી જ નાખો.’ સાધુને ધન ને સ્ત્રી આ બે મોટાં વર્તમાન કહેવાય. સાધુ થયા છીએ તો કોઈ દિવસ સ્ત્રીનો પ્રસંગ ન થવો જોઈએ અને ધનનો પ્રસંગ ન થવો જોઈએ. પોતાનું કરીને રાખીએ તો પછી એ બંધન થઈ જાય. સત્સંગમાં દરેકને સગવડો મળે છે, પછી આપણે રાખવાની જરૂર છે નહીં. શ્રીજીમહારાજની મુખ્ય આજ્ઞા છે કે સાધુ થયા તો ધન-સ્ત્રીનો ત્યાગ રાખવો. એ આગ્રહ જોયેલો એટલે આપણને પણ એ આગ્રહ રહે. એમને રાજી કરવા છે ને !
‘એની રીતે રીત આપણી રે, બીજી રીતે બાધ.’
મહાન પુરુષ હતા, અનેક જીવનું કલ્યાણ કર્યું છે, એવી શક્તિ હતી, તો પણ શ્રીજીમહારાજની રંચમાત્ર આજ્ઞા ન લોપાય એનો બહુ જ ખ્યાલ રાખતા હતા. અને એ પ્રમાણે એ રહ્યા તો આપણને થોડું બળ મળ્યું છે. સાધુનો પહેલામાં પહેલો ધર્મ છે - ધન-સ્ત્રીનો ત્યાગ.
સત્સંગ વધ્યો એનું કારણ શું ? નિયમ-ધર્મ, આજ્ઞા, ઉપાસના, પક્ષ અને ધન-સ્ત્રીનો ત્યાગ, સંપ, સુહૃદભાવ ને એકતા. આનંુ બરાબર પાલન કરીએ તો શાંતિ, શાંતિ ને શાંતિ આપણને રહે. આ નિયમો કરી નાખવા ખાતર નથી કર્યા, પણ જીવના કલ્યાણ માટે છે. આપણું કલ્યાણ થાય ને આપણે જેને ઉપદેશ આપીએ છીએ એનું પણ કલ્યાણ થાય, એને દૃઢતા થાય કે સાધુ બહુ સારા છે, શ્રીજીમહારાજની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તે છે. ગુણ આવે તો સત્સંગ વધે છે. આગ્રહ રાખવાથી સત્સંગની વૃદ્ધિ પણ થાય, જીવમાં શાંતિ રહે, આપણને પણ બળ રહે ને ભગવાન રાજી થાય. મોટાપુરુષ રાજી થાય એટલા માટે આપણે બધું કરવાનું છે. એ કરી ગયા છે, આપણને બતાવી ગયા છે કે આ થઈ શકે તેમ છે, આ અશક્ય નથી. આપણા વડવાઓએ કર્યું છે. માટે નિયમ-ધર્મની દૃઢતા રાખવી.”